Küresel Borçta Rekor Seviye: 338 Trilyon Dolarlık Dev Yük
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) raporuna göre, küresel borç bu yılın ikinci çeyreğinde 338 trilyon dolarla tarihi bir zirveye ulaştı. Peki, bu devasa artışın arkasında hangi faktörler yatıyor?
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF), yayınladığı "Küresel Borç Monitörü" raporuyla dünya ekonomisinin karşı karşıya olduğu devasa borç yükünü gözler önüne serdi. Rapora göre, toplam küresel borç 2025 yılının ilk yarısında 21 trilyon dolardan fazla artarak, ikinci çeyrekte 338 trilyon dolarlık rekor bir seviyeye yükseldi. Bu artışın hızı, Kovid-19 salgını dönemindeki yükselişle karşılaştırılabilir düzeyde.
Artışın Başlıca Sebepleri ve En Çok Borçlanan Ülkeler
Borçtaki bu keskin yükselişin ana itici güçleri arasında zayıflayan ABD doları ve başta Avrupa Merkez Bankası (ECB) ile Çin Merkez Bankası (PBoC) olmak üzere büyük merkez bankalarının uyguladığı gevşek para politikaları yer alıyor.
Rapora göre, borç seviyelerinde dolar bazında en büyük artışları kaydeden ülkeler Çin, Fransa, ABD, Almanya, İngiltere ve Japonya oldu. Gelişmiş ekonomilerin toplam borcu 228,2 trilyon dolara ulaşırken, gelişmekte olan ülkelerde ise bu rakam 109,5 trilyon dolar olarak gerçekleşti.
Kamu Borcu Yükseliyor, Özel Sektör Geriliyor
İlginç bir şekilde, küresel borcun GSYH'ye (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) oranı, bu devasa borç miktarına rağmen hafif bir düşüşle yüzde 324'ün altına geriledi. Ancak bu düşüş, sektörler arasında farklılık gösteriyor. Rapor, kamu borcunun GSYH'ye oranının yükselmeye devam ettiğini, buna karşılık hane halkı, finansal olmayan şirketler ve finansal sektör borçlarının oranlarında düşüş yaşandığını belirtiyor.
Bu durum, hükümetlerin artan mali yüklerle ve borçlanma maliyetlerinin yükselişiyle karşı karşıya kaldığını gösteriyor. Artan faiz giderleri, sağlık hizmetleri ve savunma harcamaları gibi faktörler, kamu borcunun kontrol altına alınmasını zorlaştırıyor.
Türkiye'nin Borç Durumu
Türkiye özelinde ise borçların GSYH'ye oranları incelendiğinde, hane halkı, finansal olmayan şirketler ve finansal sektör borçlarında düşüş görüldü. Ancak kamu borcu oranı yüzde 28'den yüzde 28,3'e hafif bir yükseliş kaydetti.